Khi tuổi đã xế chiều, sự lão hóa diễn ra ngay cả trong chuyện ăn uống. Món ngon có đặt ngay trước mặt, người lớn tuổi đôi khi cũng ngoảnh mặt làm ngơ.
Người cao tuổi thuộc nhóm từ 60 tuổi trở lên. Ngày nay, với sự tiến bộ của khoa học, trình độ chăm sóc y tế, xã hội nâng cao nên tuổi thọ càng tăng và nhóm người cao tuổi trở thành lực lượng lớn. Tuy nhiên, để họ có thể “sống vui sống khỏe” mỗi ngày, vấn đề dinh dưỡng cho người cao tuổi cần được sự quan tâm của gia đình.
Lớn tuổi, ăn uống kém đi
Theo thời gian, một số bộ phận trong cơ thể người lớn tuổi xuất hiện vài sự thay đổi. Các giác quan suy giảm dần như mắt mờ, mũi ngửi kém, cảm giác ở lưỡi không còn tinh nhạy, làm cho việc ăn uống kém ngon. Hơn nữa, chân răng bắt đầu yếu, cơ xương hàm teo nhão làm cho sức nhai giảm đi khá rõ. Các tuyến tiêu hóa, dạ dày, ruột, gan đều giảm chức năng, dẫn đến việc tiêu hóa và hấp thu thức ăn bị ảnh hưởng, quá trình đào thải chất độc kém, táo bón xảy ra thường xuyên hơn.
Hiểu biết những khó khăn trong ăn uống ở người lớn tuổi, chúng ta sẽ có cách đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng phù hợp cho đối tượng này. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý, người lớn tuổi ít hoạt động, khối cơ bắp giảm nên nhu cầu về năng lượng và dinh dưỡng cũng giảm đi. Vì vậy, càng lớn tuổi càng ăn ít hơn khi còn trẻ.
Lúc này, cần chú ý đến thực đơn thích hợp để giúp cho người cao tuổi có được cân nặng hợp lý, duy trì sức khỏe, không bị các nguy cơ của suy dinh dưỡng, thừa cân hay béo phì.
Thực đơn của người lớn tuổi cần phải phù hợp để duy trì sức khỏe Mức cân nặng lý tưởng của một người có thể được tính bằng cách lấy bình phương chiều cao của người đó nhân với 22.
Ví dụ: Một người cao 1,6m thì cân nặng khoảng 56kg (1,62 x 22 = 56,32). Nếu cân nặng thực tế thấp hơn mức này 20%, dưới 45kg là suy dinh dưỡng, trên 59kg là thừa cân và trên 70kg là béo phì.
LÊN THỰC ĐƠN CHO NGƯỜI THÂN
Trong ba bữa chính và 2-3 bữa phụ xen kẽ, người lớn tuổi nên nhận đủ dinh dưỡng như sau:
• Chất bột đường: Người lớn tuổi nên bớt cơm, ăn nhiều khoai củ để tăng chất xơ, chống táo bón, thải cholesterol thừa, hạn chế nguy cơ tăng đường huyết và ung thư đại tràng. Bột, sữa, yaourt… giúp tăng cường năng lượng và dưỡng chất còn thiếu trong ba bữa chính.
• Chất béo: Hạn chế tối đa mỡ lợn, da, óc, nội tạng. Mỗi tuần chỉ ăn 2-3 quả trứng, dùng dầu thực vật như: dầu nành, dầu mè (trừ dầu dừa).
• Chất đạm: Người lớn tuổi vẫn cần cung cấp đủ chất đạm như: cá, đậu hũ, các loại đậu, sữa đậu nành. Hạn chế thịt lợn mỡ. Ăn xen kẽ mỗi ba bữa thịt, cá trong tuần, trung bình 1kg thịt, 2kg cá và 3kg đậu hũ một tháng.
• Tăng cường ăn rau xanh, bí, bầu luộc và quả chín ít ngọt rất tốt cho sức khỏe, giúp chống táo bón, hạn chế tăng đường huyết, kiểm soát cân nặng và chống lão hóa.
• Nên sử dụng sữa: Mỗi ngày uống ít nhất 1 ly sữa ít béo, ít đường.
• Thường xuyên uống nhiều nước trong ngày, không đợi khát mới uống.
• Tránh ăn quá no hay nhịn đói lâu, nên giảm lượng đường, muối trong bữa ăn.
• Theo dõi cân nặng hàng tháng để điều chỉnh chế độ ăn và vận động, giữ mức cân nặng hợp lý.
Ở người có tinh thần lạc quan, hệ thần kinh hoạt động tốt, cơ thể sẽ tự điều chỉnh để thích nghi với thay đổi của tuổi già. Do vậy, người lớn tuổi nên tập thể dục vừa sứcvà đều đặn hai buổi sáng, tối. Nghỉ trưa ngắn 30 phút mỗi ngày và giữ tâm hồn thanh thản, bỏ qua ưu phiền…
BS. Đào Thị Yến Thủy
Tạp chí Sức Khỏe
