Một số bài thuốc y học cổ truyền sau đây sẽ giúp chị em chúng ta thoát khỏi những triệu chứng khó chịu, đau bụng, đau lưng khi đến kỳ kinh nguyệt.
Đối với phụ nữ, kinh nguyệt là chu kỳ đều đặn, mỗi tháng một lần. Thế nhưng với nhiều chị em, cứ đến ngày “đèn đỏ” là đau bụng quằn quại, trong người luôn cảm thấy bực bội, khó chịu, cáu gắt…
Kinh hành phúc thống
Bình thường, người phụ nữ trước khi hành kinh có dấu hiệu bụng dưới hơi căng tức, đau lâm râm, lưng mỏi. Nhưng có nhiều chị em lại đau bụng dữ dội, đau từng cơn đôi khi kèm nôn mửa, tiêu chảy.
Những cơn đau dữ dội như vậy xảy ra không nhất định, có khi trước, có khi sau kỳ kinh, có khi đau lúc đang hành kinh.
Tình trạng đau cũng hoàn toàn khác nhau: lúc thì đau cuộn lên, có khi lại đau lâm râm… Cơn đau nặng nhẹ, nhanh hoặc lâu tùy từng cơ thể của mỗi người. Vị trí đau cũng thay đổi, đôi lúc ở giữa bụng dưới, đau hai bên hoặc một bên, có khi đau sau lưng, thỉnh thoảng lại đau lan đến sườn và xuống chân. Những triệu chứng trên trong Đông y gọi là “kinh hành phúc thống”, có nghĩa là hành kinh đau bụng.
Thống tắc bất thông
Chị em bị đau bụng khi hành kinh là do “thống tắc bất thông” tức do khí huyết vận hành không lưu thông. Vì kinh nguyệt là do huyết hóa ra, mà huyết lại tùy vào khí để vận hành. Nếu khí huyết đầy đủ, khí thuận huyết hòa, kinh đi thông, không có trở ngại, không bị đau khi đến chu kỳ kinh. Nhưng nếu khí hư, huyết ít hoặc khí trệ, huyết ứ làm cho kinh xuống bị trở ngại, không thông sẽ gây đau. Vì thế mới gọi là “thống tắc bất thông”.
Hành kinh đau bụng có 5 triệu chứng. Mỗi triệu chứng sẽ có phép trị khác nhau.
1. Thận khí suy tổn
Khi đang hành kinh hoặc sau khi hành kinh bụng dưới trướng đau, thích xoa ấn, kinh nguyệt ít, màu nhạt, có cục, đầu váng, tai ù, lưng đau, chân yếu, tiểu nhiều, da mặt sạm tối, lưỡi nhạt, rêu lưỡi mỏng, mạch Khí Trệ.
Phép trị: Bổ thận, dưỡng huyết, chỉ thống (giảm đau). Dùng bài Điều can thang: Đương quy 12g, bạch thược 10g, sơn thù du 10g, ba kích 10g, cam thảo 8g, sơn dược 10g, a giao 10g.
Nếu lượng kinh ra ít thì thêm lộc giác giao 12g, thục địa 16g, câu kỷ tử 12g.
Nếu xương cùng đau thêm tang ký sinh, đỗ trọng, cẩu tích (mỗi thứ 12g).
2. Khí huyết hư nhược
Khi hành kinh, bụng đau hoặc sau khi hành kinh bụng dưới trướng đau, thích xoa ấn, lượng kinh ít, màu nhạt, có cục, tinh thần mỏi mệt, đầu váng, hoảng sợ, mất ngủ, hay mơ, da mặt trắng xanh, lưỡi nhạt, rêu lưỡi mỏng, mạch Tế Nhược.
Phép trị: Bổ khí, dưỡng huyết, chỉ thống. Dùng bài Hoàng kỳ kiến trung thang: Hoàng kỳ 16g, bạch thược 12g , quế chi 6g, chích thảo 8g, sinh khương 3 lát, đại táo 3 quả, di đường 12g, đương quy 14g, đảng sâm 12g.
3. Khí trệ huyết ngưng
Trước khi hành kinh bụng đau hoặc khi hành kinh bụng dưới trướng đau, không thích xoa ấn, ngực và bầu vú đau, hành kinh không thoải mái, huyết có màu đỏ tối, có cục, máu ra được thì giảm đau, lưỡi tím tối hoặc có vết ứ huyết, mạch Huyền hoặc Huyền Sáp, có lực.
Phép trị: Hành khí, hoạt huyết, khứ ứ, chỉ thống. Dùng bài Cách hạ trục ứ thang: Đương quy 12g, ngũ linh chi 12g, đơn bì 12g, diên hồ sách 8g, xích thược 8g, đào nhân 4g, hương phụ 8g, xuyên khung 8g.
4. Hàn ngưng huyết ứ
Trước khi hành kinh hoặc đang hành kinh bụng dưới lạnh đau, không thích xoa ấn, lượng kinh ra ít, có cục, sợ lạnh, tay chân lạnh, da mặt trắng xanh, lưỡi tím tối, rêu lưỡi trắng, mạch Trầm, Trì.
Phép trị: Ôn kinh, tán hàn, khứ ứ, chỉ thống. Dùng bài Ôn kinh thang: Bạch thược 12g, đơn bì 10g, nhân sâm 10g, cam thảo 4g, nga truật 8g, quế tâm 4g, đương quy 12g, ngưu tất 10g, xuyên khung 8g.
Nếu phát đau thêm diên hồ sách 10g, tiểu hồi 8g. Nếu bụng dưới lạnh, tay chân thường lạnh thêm phụ tử 4g, ba kích 10g.
5. Thấp nhiệt uất kết
|
Cách sắc thuốc
Nước nhất: Cho vào 4 chén sắc còn 1 chén.
Nước nhì: Cho vào 3 chén sắc còn nửa chén.
Hòa cả hai nước lại với nhau chia làm ba lần uống trong ngày. Nếu chỉ đau bụng ít thì chỉ cần uống 5-7 thang là khỏi. Nếu đau nhiều thì thời gian uống kéo dài hơn.
Địa chỉ cho bạn:
Bạn có thể tìm mua những bài thuốc trên tại các địa chỉ:
• 78 phó Đức chính, Q.1, TP.HCM.
• Các nhà thuốc Đông y trên đường hải thượng Lãn Ông, Q.5, TP.HCM.
|
Trước khi hành kinh hoặc đang hành kinh bụng dưới đau rát, không thích ấn vào, đau lan đến xương cùng hay trước khi hành kinh bụng dưới đau, đến ngày hành kinh thì đau hơn, lượng kinh ra nhiều hoặc kỳ kinh kéo dài, huyết ra màu đỏ tối, lợn cợn hoặc vón cục, đái hạ (huyết trắng) ra nhiều, màu vàng, mùi hôi, nước tiểu vàng, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng bệu, mạch Tế Sác.
Phép trị: Thanh nhiệt, trừ thấp, hóa ứ, chỉ thống. Dùng bài Thanh nhiệt điều huyết thang gia giảm: Đơn bì 12g , hoàng liên 10g, sinh địa 16g, đương quy 14g, bạch thược 12g, xuyên khung 10g, hồng hoa 8g. Đào nhân, nga truật, hương phụ, diên hồ sách (mỗi thứ 10g), bại tương thảo 8g, ý dĩ nhân 12g.
. Lương y Phạm Như Tá
Theo Tạp chí Sức Khỏe
