Bệnh sởi bùng phát mạnh với số ca tử vong cao ở khu vực phía Bắc khiến các mẹ lo lắng và truyền tay nhau cách phòng sởi bằng tắm và uống nước hạt mùi.
Điều này có thật sự khoa học?
Không chỉ trên các diễn đàn mà một số trang báo mạng cũng khuyên các mẹ khi vào mùa sởi (mùa đông xuân) nên dùng hạt mùi nấu nước tắm và cho trẻ uống để phòng sởi. Không ít phụ huynh tin tưởng cây mùi là “khắc tinh” của sởi, vô tình làm cho hạt mùi trở nên “cao giá”.
Hạt mùi KHÔNG phải thần dược
| Tinh dầu có nhiều trong lá và hạt mùi có tính gây kích ứng da. |
Kết quả nghiên cứu thành phần hoạt chất của hạt mùi chỉ thấy phần lớn là các tinh dầu,vitamin A, B, và sắt. Hạt mùi có vị cay, tính ấm. Đông y dùng làm thuốc bổ tì vị, kích thích tiêu hóa, chống đầy hơi, làm mạnh dạ dày, lợi tiểu, hạ sốt,giải cảm, chữa ho, ngạt mũi.
Theo kết quả nghiên cứu được ghi nhận trong Pubmed (Thư viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ), thì hạt mùi chứa tinh dầu, chủ yếu là linalol (58,22%), dùng ngoài da có tác dụng kháng nấm.Dịch chiết cây mùi có tác dụng hạ đường huyết và chống gốc tự do. Tác dụng lợi tiểu và hạ huyết áp từ dịch chiết hạt mùi cũng được ghi nhận.
Như vậy, từ các kết quả nghiên cứu Tây y cũng như Đông y đều cho thấy hạt mùi hoặc cây mùi đều không liên quan đến bệnh sởi (là bệnh do virus). Do đó, tạm thời chưa đủ bằng chứng kết luận hạt mùi có tác dụng phòng hoặc điều trị bệnh sởi.
Bên cạnh đó, các mẹ nên nhớ là tinh dầu có nhiều trong lá và hạt mùi có tính gây kích ứng da. Do đó, không nên bôi lên da hoặc tắm cho trẻ đang lên sởi.Cũng không dùng rau mùi cho các trẻ bị hen phế quản hoặc viêm phổi mạn tính dễ khiến bệnh trở nặng hơn.
Có thể phòng bệnh đậu mùa
| Trong dân gian có lưu truyền khá nhiều bài thuốc trị bệnh đậu mùa, sởi. |
Trong dân gian có ghi nhận một phương thuốc đơn giản từ lá mùi để phòng ngừa bệnh đậu mùa (smallpox), tránh nhầm với bệnh sởi (measles): Lấy 1 muỗng lá rau mùi tươi, nghiền lấy nước trộn chung với 1-2 hạt chuối, uống 1 lần trong ngày,dùng liên tục trong 1 tuần sẽ ngừa được bệnh đậu mùa. Lưu ý, bài thuốc không áp dụng khi đang bị bệnh. Ngoài ra, dân gian còn lưu truyền phương pháp nhỏ dịch ép lá rau mùi vào mắt trong giai đoạn bị bệnh để giúp ngừa các mụt thủy đậu lây lan gây tổn thương mắt. Tuy nhiên,phương thuốc này cũng chưa được kiểm chứng khoa học nên các mẹ không tự tiện áp dụng.
Chăm con bị sởi
 |
Trộn bột nghệ với một vài giọt mật ong và nước cốt của vài lá mướp đắng cho trẻ uống giúp trị sởi.
|
Khi trẻ bị sởi, mẹ có thể áp dụng các cách sau:
– Tắm nước ấm, có thể nấu chung lá nem hoặc pha ít muối biển để giảm ngứa.
– Trộn bột nghệ với một vài giọt mật ong và nước cốt của vài lá mướp đắng cho trẻ uống giúp trị sởi.
– Bột rễ cam thảo với mật ong hoặc vài giọt dầu hạnh nhân sẽ giúp trẻ giảm ho.
– Uống nhiều nước, nước ấm pha chanh và mật ong.
– Về cách chế biến món ăn:
Nên xay nhuyễn các loại rau củ để bé dễ ăn hơn. Cho con ăn thêm các loại ngũ cốc, đa dạng trái cây để trẻ hấp thu đầy đủ các chất cần thiết cho cơ thể giúp tăng sức đề kháng.
Sai lầm cần tránh
Khi trẻ bị sốt, ho trước khi phát ban không nên điều trị bằng thuốc kháng sinh vì không có hiệu quả. Cũng không dùng aspirin hay các loại thuốc giảm ho OTC (thuốc không kê đơn) vì dễ có tác dụng phụ rất nguy hiểm cho trẻ trong giai đoạn này. Nên hạ sốt cho trẻ bằng acetaminophen hoặc ibuprofen.
Lời khuyên của các bác sĩ là để trẻ nghỉ ngơi tại giường, theo dõi sốt, áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và uống nhiều nước vẫn là cách chăm sóc tốt nhất.
– Có thể cho trẻ uống thêm các loại trà giải nhiệt như hoa cúc, hoa kim ngân, sài đất, nước mát, mã đề, râu bắp để góp phần thải độc.
– Theo dõi nhiệt độ thường xuyên nếu thấy không hạ thì phải đưa trẻ đến bệnh viện.
Tránh tự sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt vì dễ gây thêm biến chứng.
. DS Lê Kim Phụng
ĐH Nguyễn Tất Thành, TP. HCM
Tạp chí Sức Khỏe
